ElenaDaar zat ik dan. Op een feestdag. Bij de overdracht. De psychiater die de dienst overdraagt vertelde nog tussen neus en lippen door dat een patiënt van een afdeling, laten we die voor het gemak Paul noemen, een paar dagen terug suïcide heeft gepleegd. Op de afdeling.
De psychiater zag me schrikken. En realiseerde zich toen dat ik de behandelend arts was van Paul. En dat ik het niet wist.
De overdracht ging verder. Na de overdracht liep hij nog wel even naar me toe, dat als ik erover wilde praten dat het kon. Maar het werk wachtte. Er was geen tijd. Ik zette mijn gevoel uit en ging door. Het was een drukke dienst. Dat was fijn. Ik hoefde niet te denken aan Paul. Dat deed ik wel. De dag ervoor had ik hem nog gesproken. Wat had ik gemist? Had ik wat gemist? Was hij eerlijk geweest? Had hij toneel gespeeld? Was het een impulsieve actie? Had hij het zo gepland?
De dagen erna op de afdeling werd er nauwelijks over gesproken. De andere behandelaren begonnen er niet over. Ik was de eerste dag van de week vrij, vanwege die dienst. Geen van de andere behandelaren vroeg hoe het met me ging. Verpleegkundigen hielden hun mond. Ik dacht dat dat de norm was. Durfde er ook niet over te beginnen. Maar ik zat er wel mee. Het voelde niet goed om het niet over Paul te hebben. Ik had hem de afgelopen periode dat hij op de afdeling was elke week gesproken.
Een dag later begon ik er toch over tijdens de afdelingsoverdracht. Mede op advies van van iemand anders, ik weet nu niet meer wie. Tot mijn verbazing toch wel, werd mij verweten dat ik er de dag ervoor niet al over begonnen was. Dat ze dat gemist hadden.
De verpleegkundige die Paul aangetroffen had, had ik een paar dagen niet gezien, ze had vrij. Later die week toen ik haar zag, heb ik haar nog gevraagd hoe het met haar ging. Ze wilde het er niet echt over hebben.
Suïcide, het blijft een lastig iets.
Voor de buitenwereld is het een onderdeel van je werk. “Het hoort erbij.” “Dat wist je toen je in de psychiatrie ging werken.” Als psychiater in opleiding is het zoeken naar je rol. Is het aan de vaste behandelaren van de afdeling om het gesprek op gang te brengen? Of is dat aan de persoon in opleiding? Hoe wordt er met suïcide omgegaan? Is dat bij elke instelling anders? Of wisselt dat zelfs per afdeling?
Voor mezelf heb ik er nog wel een paar dagen last van gehad. Ook al besefte ik me dat pas toen ik ineens minder prikkelbaar was en beter sliep.
En ja, het hoort bij mij werk. Maar dat wil niet zeggen dat dat het makkelijker maakt. Het is een aantal jaar geleden, maar toch denk ik nog geregeld aan Paul. Had ik dingen anders moeten doen? Had ik het kunnen voorkomen?
Er zal vast nog een keer een patiënt van mij zich suïcideren. Helaas. Want het is wel een onderdeel van mijn werk. Zeker niet het leukste deel. Hoop dat ik de volgende keer beter weet wat ik ermee moet doen. Heb me nu, achteraf gezien, toen best verloren en eenzaam gevoeld.
Dit verhaal is gebaseerd op waargebeurde ervaringen, maar alle benamingen zijn fictief. Alle overeenkomsten met bestaande personen, plaatsen en gebeurtenissen in dit verhaal berusten op louter toeval.
