ElenaSlaapproblemen. Je hebt eigenlijk 2 type mensen, nee dat is niet helemaal waar. Maargoed. Ochtendmensen en avondmensen is een verdeling.
Wat de meeste mensen als ‘voordeel’ hebben (voordeel in deze is een subjectief gegeven, maar vanuit bioritme kan het als voordeel gezien worden) is dat ze een vast tijdstip hebben dat ze op moeten. Namelijk vanwege werk / school. Vaste verplichtigingen, waarbij het niet gewaardeerd wordt om consequent te laat te komen. Dat zorgt er bij de meesten voor dat ze een soort van ritme houden. Vaste tijd naar bed en ook vaste tijd er weer uit.
Nou is een vast ritme houden makkelijker voor ochtendmensen dan voor avondmensen. Voor mensen die daar meer over willen lezen, klik even hier. Anders wordt het blog te lang en gaat het stiekem wat aan mijn punt voorbij. Ook al vind ik de discussie en verschillen tussen ochtend- en avondmensen altijd wel amusant om te volgen. Maar ook voor avondmensen helpt het hebben van een vast ritme.
Waar het lastiger wordt, voor vooral avondmensen, is het niet hebben van een vaste verplichting om op te staan. Want als je overdag toch niets hoeft, waarom dan gaan lopen draaien en woelen in bed als je ook ‘gewoon’ later kunt gaan slapen en later op kunt staan.
Deels is dat dus ook wat ik doe. Er is voor mij geen noodzaak om om 7a8 uur op te staan. Dus mijn wekker staat permanent om half 10. Ik ben van nature een avondmens (was ook al ruim voor ik MS kreeg), dus het is voor mij wat makkelijker om mijn ritme wat later te hebben dan gangbaar is voor de werkenden.
Tot zover niets aan de hand zou je zeggen. Ware het niet dat soms ik overdag heel moe ben (bv na een druk weekend zoals besproken in het vorige blog) en ik er dan niet aan ontkom om een middagdutje te doen om de dag door te komen.
Dan kun je op je vingers natellen dat als je om je vaste tijd ’s avonds naar bed gaat je lijf nog niet moe is, want je hebt in de middag al wat geslapen. Het risico dat vervolgens ontstaat is dat je een paar uur later in slaap valt en denkt “ik zet de wekker wel een paar uur later, dan kom ik in ieder geval aan die 8 uur slaap”. Maar dan sta je de volgende dag dus pas ergens tussen 11 en 12 op. Kleine kans dat je die avond dan om 12 uur wel weer moe bent. En zo verschuift langzaam je ritme.
Dan kun je discussieren of dat erg is. Maar praktisch is anders, zeker als je een partner hebt die wel werkt en die in het weekend ook nog wat leuks samen wil doen. Niet heel handig als jij dan tot halverwege de dag nog slaapt.
Maar ook voor de balans in je energie is een vast ritme makkelijker.
En dan merk je pas hoeveel invloed het dus heeft als je werk wegvalt. Want dan is het ineens een stuk lastiger om je ritme vast te houden. Zeker in periodes dat je meer piekert en dus moeilijker in slaap valt, of als je uberhaupt een periode hebt dat je minder energie hebt.
Er is niemand die klaagt dat ik te laat op mijn werk ben. Er is niemand die het echt doorheeft als ik pas rond het middaguur opsta behalve ik zelf. Dus op slechte dagen, waarom zou ik mijn best doen. Is het dan niet makkelijker gewoon in bed te blijven liggen wachten tot de dag voobij is? Dat klinkt ’s ochtends als een goed plan. Tot je die avond / nacht weer naar het plafond ligt te turen omdat je niet kunt slapen.
Enige jaren geleden, toen ik nog wel werkte, stond ik elke dag stipt om 7 uur op (toen moest ik op werkdagen er om 7 uit), weekend of niet, laat geworden ’s avonds of niet. Om 7 uur stond ik naast mijn bed zonder te snoozen. De opdracht vanuit ergotherapie was toen ook “ga gelijk ’s ochtends naar buiten en het licht in, dan krijgt je lijf gelijk het signaal van “wakker” ipv nog op de bank te hangen”. Dat werkte op zich best goed. Alleen in de winter is het om 7 uur nog donker, en no way dat ik dan in mijn eentje naar buiten ga. Los van het feit dat je het voordeel van het licht in je ogen om wakker te worden dan ook niet hebt. Dus in die periode heb ik dat toen laten varen.
De laatste maanden is mijn ritme weer wisselvallig. Soms slaap ik snel, soms lig ik uren wakker. Eigenlijk moet ik weer terug naar een vast ritme en eigenlijk ook naar ‘binnen uur na opstaan bewegen’. In het kader van kleine stapjes werken op de lange duur beter dan in 1x grote veranderingen, heb ik nu met mezelf afgesproken mijn telefoon beneden te laten ’s nachts. Als ik dan niet slaap, kan ik ook niet mezelf wakker houden door het licht (en afleiding) van de telefoon. Wel mag de ereader en een puzzelboekje mee naar boven, voor het geval ik echt niet kan slapen om even wat anders te doen dan malen.
Ook staat er nu een simpele digitale wekker in een andere ruimte dan de slaapkamer, waardoor als die wekker gaat ik er ook echt uit moet om het kreng uit te zetten. Mijn vaste wekker van horloge staat om half 10 en die extra wekker een kwartiertje later. Maar om 9:45 sta ik dus naast mijn bed.
Als ik hieraan gewend ben en dus voor 9:45 al die wekker uit kan zetten omdat mijn lijf ondertussen het spelletje snapt gaan we voor de volgende stap. Maar ik ben er nog niet uit wat dat gaat worden. Eerst maar zorgen dat ik een soort van regelmaat heb qua inslapen / opstaan.
