ElenaDat blijft toch een lastig dilemma. Wanneer is bewegen juist goed, en wanneer werkt het averechts. Het is iets waar mensen, vooral mensen met chronische vermoeidheidsklachten denk ik, zich wel in kunnen herkennen. Of het nou door MS is, of door bijvoorbeeld Long Covid.
Heel veel mensen kunnen zich bij chronische vermoeidheid niets voorstellen, gelukkig ook maar. Dat maakt het echter wel lastig je te verplaatsen in mensen die daar wel last van hebben. Opmerkingen als “iedereen is wel eens eens moe” of “na een nacht goed slapen, voel je je vast weer beter” zijn dan vaak gehoord. En bij normale moeheid klopt dat ook.
Alleen bij ‘ziekte-moeheid’ werkt dat niet zo. Dan kun je het meer vergelijken met een oude telefoon waar de accu niet meer goed van is. De maximum capaciteit is niet meer 100%, maar nog maar 70a80%, dus je zit sneller met een lege accu. En tot overmaat van ramp laadt die ook veel minder snel op. Dus waar normaal een accu na 1 nacht vol is, heeft dat oude ding er 2 nachten of meer voor nodig. Mits je dus op die ‘tussendag’ niet je accu weer helemaal leeg trekt, dan blijf je natuurlijk bezig.
En wat heeft dat dan met bewegen te maken.
Nou 2 dingen. Dat soms je ook wel eens een opmerking krijgt “ga even naar buiten, dat helpt”. Ja en nee. Soms wel (kom ik op terug), maar soms ook niet.
Iedereen weet, bewegen is goed voor een mens. Dus ook voor mensen die chronisch ziek zijn en die kampen met vermoeidheid. Het lastige is echter dat bij chronisch moe zijn je niet altijd weet wat helpt. Ben je moe omdat je je accu te ver hebt leeg getrokken en moet je juist rustig aan doen omdat het herstel anders alleen maar langer duurt?
Of ben je moe omdat je juist te weinig gedaan hebt en is het een soort van sufheid / onderprikkeling?
Dingen doen kost energie. Maar chronisch niets doen kost ook energie. Je hersenen zijn activiteiten dan niet meer gewend en denken bij alles “pfft, moet dat”. Ze worden een soort van lui. Zonder dat je misschien zelf lui bent. Je wordt alleen niet meer geprikkeld om wat te doen. En ook daarvoor werkt het ‘use it or lose it’.
Zo heb ik zelf gemerkt dat als ik blijf bewegen mijn accu net wat groter lijkt, en heel misschien zelfs wat minder traag oplaadt. Maar de balans zoeken tussen teveel en te weinig blijft lastig. Het aanvoelen of het ‘luiheid’ of ‘lege accu’ moeheid is ook.
Na de beklimming van de Mont Ventoux begin juni heb ik even moeten herstellen en miste ik ook de stok achter de deur om te bewegen. Het gevolg daarvan was dat ik een maand lang vrij weinig heb gedaan. Dat merk ik. Ik word moeier, wat minder vrolijk en ga wat meer piekeren. De laatste weken probeer ik het weer meer op te pakken en merk ook gelijk dat ik me er beter door voel.
Voor mij is de truc vooral om na zo’n pauze niet te grote stappen te willen zetten. Rustig opbouwen is de sleutel. Want je wilt niet door 1x bewegen gelijk je accu weer leegtrekken. Dat lukt natuurlijk niet altijd.
