Elena
Zoals ik in een eerder blog al aanhaalde deed ik mee aan een leefstijl programma. Toen heb ik het gehad over beweging en stress en heb ik ook al aangehaald dat er nog 2 onderdelen bij het programma horen.
Vandaag wil ik het hebben over het onderdeel slapen.
Nou heb ik het eerder al gehad over slapen, maar dat was een blog die ik schreef in de zomer vorig jaar, dus ik was benieuwd of ik bij het onderdeel slapen nieuwe dingen zou horen of dat het vooral herhaling was van wat anderen me eerder al aan mijn hoofd probeerden te brengen (soms met meer succes dan andere keren)
Er waren een aantal belangrijke punten die genoemd werden die van belang zijn. Waarvan natuurlijk een aantal vallen in de categorie “schot voor open doel”, zoals dat als je slecht slaapt, dat een negatieve invloed heeft op hoeveel je beweegt die dag, hoe goed je eet die dag en ook op hoe je lijf (ook je immuunsysteem) functioneert die dag. Maar ook dat als je door de beperkingen van de MS weinig doet, je ook weinig ‘reden’ hebt om in slaap te vallen.
Wat bedoel ik nou met ‘reden’. Ons lichaam heeft een soort van systeem om te bedenken wanneer het een goed moment is om te gaan slapen. Een deel wordt geregeld door ons bioritme, wat samen hangt met het licht en de lichaamstemperatuur. Maar een deel wordt ook geregeld door ‘slaapdruk’. En dat laatste houdt in dat als je weinig doet, dan is je lijf niet moe. Klinkt op zich natuurlijk volkomen logisch. Ook dat als je veel doet en je valt op de bank in slaap na het eten, dat als je daarna naar bed gaat je moeite heb om in slaap te vallen. Want je hebt al geslapen.
Uiteindelijk heeft een lichaam een meer of mindere vaste hoeveelheid uren slaap per dag nodig. En als je overdag al een paar uur slaapt, want je voelt je moe, dan heb je voor die nacht minder uren slaap nodig, want die heb je overdag al gehad.
Dus ja, dutjes… zijn die goed. Eigenlijk niet. Uitslapen, is dat goed? Eigenlijk ook niet. Het advies is om maximaal 1 slaapcyclus uit te slapen. En dat is dus maximaal 1,5 uur langer dan de normale tijd dat je opstaat. Ook als je tot diep in de nacht een feestje hebt gehad.
Maar dus ook opstaan als je voor je wekker wakker wordt en je kunt nog minder dan 1,5uur slapen, dan heeft nog even proberen 30 minuten te slapen geen zin, want je wordt halverwege je cyclus wakker en hebt daar uiteindelijk vooral last van.
Op zich klonk het allemaal logisch. Deed ik dat braaf dan? Deels. Ik probeerde wel een vast ritme aan te houden. Maar dat je dus niet voor een half uurtje in bed moet blijven liggen om nog proberen te slapen was wel nieuw. Dus als ik nu eerder wakker word en ik voel me echt wakker en ik kan nog minder dan 1,5a2 uur blijven liggen. Dan sta ik op. Middagdutjes probeer ik vaker in de ochtend nog te doen (lukt niet altijd), maar als ik dan ga liggen, dan zet ik de wekker op 2 uur dat ik kan blijven liggen. Daarmee geef ik mezelf even de tijd om in slaap te vallen. En de ervaring leert ook dat ik dan spontaan voor de wekker gaat eigenlijk wel weer wakker word. Maar ik voorkom daarmee dat ik halverwege een cyclus mezelf dwing om wakker te worden, waarbij de kans dan vooral groot is dat je de rest van de dag duf blijft.
Het standaard advies “geen schermen voor je naar bed gaat” werd ook genoemd. Maar ook met de kanttekening dat je vooral moet kijken naar wat voor jou werkt. Het gaat vooral om prikkelreductie, om ontspanning zoeken. Er zijn mensen die worden horendol van meditatie en worden ontzettend rustig van gamen. Dat klinkt ontzettend tegenstrijdig, voor de meesten zal dat ook averechts werken. Maar als jij rustig wordt van een of ander saai tv programma, kijk dat dan vooral. Actualiteiten programma’s waarbij je je over opwindt over wat er gaande is in de wereld is misschien minder handig. Een boek lezen dat je vervolgens een paar uur niet weg kan leggen, kan heel ontspannend zijn wel, maar misschien niet handig als je eigenlijk wil slapen ipv lezen.
Ik vond het wel prettig om te horen dat het ook vooral zoeken is wat voor jou werkt. En niet het standaard “ga mediteren”, want soms werkt dat wel, maar soms levert me dat vooral onrust op als mijn hoofd druk is en mediteren niet lukt. Dan werkt soms een suf spelletje op de telefoon (met blauwlicht filter, dat wel) beter om tot rust te komen. Ook al zou iedereen zeggen “leg die telefoon weg”.
En soms wisselt het ook per seizoen bijna. Wees niet bang om je routine aan te passen als je merkt dat het op dat moment even niet werkt.
Merk ik verschil? Lastig te zeggen natuurlijk ook tijdens een zwangerschap, dan verandert er nog meer dan alleen een slaapgewoonte. Ik merk namelijk dat ik nu vaker wakker word ’s nachts. Dat ik lichter slaap. Maar ook dat ik op minder uren slaap beter blijf functioneren dan ik zou verwachten. Komt dat doordat ik mezelf niet meer tijdens een slaapcyclus wakker maak? Of heeft de zwangerschap daar ook mee te maken?
Dus conclusies er nu aan verbinden kan ik niet. Daarvoor zijn er teveel factoren die anders zijn. Maar mocht je een redelijk stabiel leven hebben en willen kijken of een paar dingen aanpassen aan je slaapritme effect kan hebben, dan kun je hopelijk wat met bovenstaande tips. Mocht je een poging doen, laat je me dan weten of het werkt?
