Elena
De titel zegt het al he. Kun jij accepteren dat dingen die je vroeger wel kon nu niet meer kunt? Waarbij een tijdelijk toegeven dat iets niet meer gaat, zoals bijvoorbeeld door een blessure, waarschijnlijk makkelijker is dan toegeven dat het nooit meer gaat kunnen.
Rondom mijn diagnose MS heb ik een maand niet mogen autorijden, het zicht aan mijn linkeroog was op dat moment te slecht. Gelukkig is dat bijgetrokken en rij ik nu weer gewoon rond alsof er niets aan de hand is. Dat was dus een tijdelijk iets wat ik moest loslaten, maar wel een lastige. Want ineens ben je afhankelijk van anderen. Ineens moet je anderen vragen om met je mee te gaan naar de supermarkt voor je grote boodschappen. Dat werd met liefde gedaan overigens, dus nogmaals, dank daarvoor.
Maar toen ik daarna hoorde dat ik weer mocht gaan rijden was ik toch wel erg opgelucht. En ineens snapte ik waarom mensen zoveel moeite hebben om te zeggen “ik kan dat niet meer”. Dat trekt zich verder dan alleen het rijbewijs. In mijn geval ook het “ik red het werken niet meer” of iets eerder al “ik kan dat studieblok niet volgen, het huiswerk krijg ik niet geregeld”
Ik zie dit ook in mijn omgeving. Wanneer is de grens bereikt en kun je niet anders dan zeggen “en nu stopt dat”. Het slechte horen, waarvoor je uiteindelijk maar accepteert dat je een gehoorapparaat nodig hebt. Het rijden waarbij je steeds voorzichtiger en onzekerder wordt en je kinderen al wat langer hinten van “moet je nog wel rijden?” De pijnklachten in heup/knie, wanneer is het zodanig belemmerend dat je voor een operatie gaat? Het geheugen dat achteruit gaat / de vaardigheden om bepaalde dingen nog te doen, wanneer accepteer je dat je toch wat vaker je kinderen moet vragen om hulp (waarbij de kinderen dan ook maar moeten accepteren dat pa/ma het zelf niet meer kunnen en ze niet lui zijn).
Vaak ziet de omgeving de achteruitgang en het onvermogen eerder dan de persoon zelf. De grens van wat als acceptabel wordt gezien schuift op met de beperkingen. “Het valt toch best mee”, “Zoveel last heb ik er niet van”, “Een operatie is ook ingrijpend”.
Ook ik had best veel moeite om toe te geven dat het voor mij bijvoorbeeld beter was om te stoppen met werken. Het is dat mijn partner me zei van “Elena en nu is het klaar en ga je die herkeuring aanvragen”. Dat heeft nog wat “ja maars” geduurd voordat ik ook zover was. Had hij achteraf gezien gelijk? Zeker. Was (en is) dat makkelijk? Nee. Is het beter voor me? Absoluut. Heb ik er vrede mee, 99% van de tijd wel.
Wat is nou mijn boodschap met dit betoog? Dat vaak de omgeving het eerder merkt als je over je grenzen aan het gaan bent. De grenzen van je kunnen / van wat doorgaans als acceptabel wordt gezien.
En soms moet er dan worden ingegrepen omdat het echt niet meer gaat. Bijvoorbeeld als autorijden echt niet meer gaat. Of als thuis blijven wonen echt onveilig wordt door teveel beperkingen (fysiek of mentaal)
En ook soms mag je de persoon ook gewoon de tijd geven om aan het idee te wennen dat het niet meer gaat. Ja het is irritant als iemand langzaam steeds slechter hoort, maar het is niet spoedeisend, maak gerust grapjes over “beter horen” als je weer eens hoort “wat zeg je”?
Als iemand bang is voor een operatie en daardoor langer blijft lopen met klachten, het zij zo. Een operatie wordt ook vaak te snel als oplossing gezien, maar geeft ook risico’s op complicaties en dat laatste wordt vaak door de omgeving vergeten.
Dus voor je gaat lopen mopperen op bijvoorbeeld je ouders. Bedenk je even hoe jij het zou vinden als je ineens dingen niet meer kunt. Als je toe moet geven dat je oud en krakkemikkig wordt. Dat je afhankelijk wordt van anderen. Dat je een stuk vrijheid en zelfstandigheid op moet geven. Zou jij dat makkelijk kunnen? Of zou dat met heel veel ‘ja maars’ gepaard gaan? Zoals ik had bij de beslissing om toch eerder dan nodig een herkeuring aan te vragen. En zoals we vaak zien bij ouderen die weigeren hun rijbewijs op te geven, of naar de audicien te gaan.
